Część 1: "Nigdy nie zmieniaj butów przed ważnymi zawodami"

To już ostatni z cyklu wywiadów z Andreasem Küttelem. To także ostatnia rozmowa poruszająca teoretyczne aspekty skoków narciarskich, które przybliżaliśmy wam przez niespełna rok. Rozpoczęliśmy od przedstawienia sylwetki szwajcarskiego skoczka, potem poprosiliśmy by opisał co czuje w każdej fazie skoku, wreszcie rozmawialiśmy na temat sponsoringu sportowego. Dziś przeczytacie o wszystkim, co powinniście wiedzieć na temat sprzętu narciarskiego.

- Która część sprzętu narciarskiego jest według Ciebie najważniejsza?
- Według mnie? Buty.

BUTY

- Buty? Dlaczego właśnie buty, a nie na przykład narty?

Bo nie ma takiej możliwości, by skoczek dostał od producenta naprawdę złe narty. Jeden model nie różni się wiele od drugiego. Schemat produkcji każdej pary nart przebiega podobnie. Inaczej jest z butami. Są one niezwykle ważne, bo ciągle na nich stoisz. Mają znaczenie przy uzyskiwaniu dobrych prędkości na rozbiegu, wpływają również na moment wybicia oraz sylwetkę w locie, a więc na to, jak poruszasz się w powietrzu.

- Ile firm obecnie produkuje buty?

W tej chwili buty produkują trzy firmy: Jalas, Rass i Adidas. Dwie pierwsze są najbardziej popularne w świecie skoków narciarskich. Jednak żadna z nich nie wybija się na plan pierwszy. Rass produkuje kilka modeli butów, zaś Jalas specjalizuje się w jednym typie.

- A jaka jest różnica pomiędzy butami różnych firm?

To zupełnie inne buty. Różnią się wszystkimi parametrami.

- Z jakiego materiału są zrobione buty?

Ze sztucznej skóry, zarówno na zewnątrz jak i wewnątrz. Ten materiał nie trzyma jednak ciepła. Ważna jest też podeszwa – to jak pracuje. Adidas ma małe wypustki na podeszwie, Jalas – długie. To wszystko wpływa na to, jak skoczek czuje narty. Każdy musi sprawdzić sam, który model najbardziej mu pasuje. To ważne, bo buty mogą dodać pewności siebie, ale mogą ją też odebrać, jeśli są źle dopasowane. Jeśli skaczesz słabo to nie wiesz czy to twoja wina, czy złych butów.

- Często można zauważyć, że szczególnie młodzi skoczkowie (a ostatnio również Sigurd Pettersen) bardzo cieszą się z większego rozmiaru stopy. Twierdzą, że to umożliwi im bardziej stabilne lądowanie.

Muszę przyznać, że jeszcze nigdy nie spotkałem się z podobnymi wypowiedziami. To nieprawda. Rozmiar buta nie ma żadnego wpływu na lądowanie.

- Podczas Turnieju Czterech Skoczni Dieter Thoma próbował tłumaczyć fenomen znakomitego wówczas Jakuba Jandy tym, że ten nie wiąże prawie wcale swoich butów. To umożliwia mu tak znaczne położenie się na nartach, co w konsekwencji wpływa na sukces skoczka.

Nie jestem pewien czy to właściwe wytłumaczenie. Ja też nie sznuruję butów do końca. Mało tego, niektórzy skoczkowie wkładają z tyłu butów najprzeróżniejsze rzeczy tylko po to, by narty szybciej się do nich dopasowywały. Ale ja takich rzeczy nie używam. To sprawa indywidualna i chyba najlepiej potwierdza dlaczego buty są tak ważne.

NARTY

- Z jakiego materiału są zrobione narty?

Nie jestem ekspertem w tych sprawach. (śmiech) To chyba jakaś mieszanka węgla, kolorowego szkła, drewna, plastiku...

- I dzięki temu są elastyczne?

Tak. Wystarczy spojrzeć na moment lądowania.

- Są na tyle podatne, że przy upadkach może dojść do ich złamania.

To zdarza się niezwykle rzadko. Każdy materiał ma swoją częstotliwość. W chwili wybicia z progu narty poruszają się ruchem sprężystym. Jedne szybciej, inne mocniej - i tym różnią się poszczególne modele.

- A do czego służą wiązania?

One nie mają większego znaczenia. Wiązania mają wpływ na to, w jaki sposób dochodzą do ciebie narty. Wszystkie części narciarskiego sprzętu są ze sobą powiązane.

- Na wiązaniach jest jakaś skala długości?

Tak, ale nie ma ograniczeń co do ich długości. Skoczek zmienia ją bardzo często. Jest to uzależnione od warunków jakie panują na skoczni, a także samych skoczni.

- Słyszałam, że masz trzy pary nart – każdą na inne warunki pogodowe.

Zgadza się. Jedne dochodzą do mnie szybciej, więc sprawdzają się dobrze przy wietrze z tyłu. Jeśli zaś wieje wiatr z przodu, mam model, który umożliwia mi większą prędkość.

- A jeśli warunki są zmienne?

To musisz skakać w tych nartach, które masz. (śmiech) To nigdy nie jest problemem. Mam jedne narty, które dobrze funkcjonują w każdych warunkach.

- I to na nich najczęściej skaczesz?

Tak. Każde z moich nart są szybkie i to jest najważniejsze. Mogę je zmieniać ze skoku na skok.

- Długość nart zależy od wzrostu zawodnika. Masz 182 cm, na jak długich nartach skaczesz?

2,66 m. To dobra długość. Na tak długich nartach skaczą również Michael Uhrmann i Martin Höllwarth. Obaj korzystają też z tej samej marki, Rossignol, więc gdy firma wypuszcza na rynek nowy model – prototyp – to on zawsze na mnie pasuje i mogę go też przetestować.

- Jak mówiłeś, skaczesz na nartach marki Rossignol. Tymczasem niedawno do Polski dotarła wiadomość, że firma kończy z produkcją nart skokowych.

To nie do końca jest prawdą. Rossignol nie podjął jeszcze ostatecznej decyzji. Takowa ma zapaść po igrzyskach olimpijskich. Wtedy też zastanawiać się będę, co robić dalej.

- A jaka jest różnica między nartami Rossignola a innych firm?

Zatkałaś mnie tym pytaniem... Właściwie nie wiem. Wiosną zeszłego roku miałem okazję wypróbować inne marki. Dostałem jednak zaledwie kilka par i nie pasowały mi. Skupiłem więc całą swą uwagę na Rossignolach i zrobiłem ogromny postęp w poszukiwaniach odpowiedniego modelu. Myślę, że gdybym miał więcej czasu to znalazłbym dla siebie odpowiednie narty Atomica, Fischera czy Elana.

- Wróćmy jednak do zależności długości nart od wzrostu... Jeśli mam 180 cm, jak długie narty mogłabym mieć?

Jakieś 2,63 m. Może 2,64 m.

- Czyli taka sama skala obejmuje zarówno mężczyzn, jak i kobiety?

Tak. Przynajmniej tak mi się wydaje. Ale musiałabyś jeszcze ważyć jakieś 64 kilogramy. (śmiech)

- Nie wierzę, że waga kobiet jest zrównana z męską...

No dobrze. Przyznaję się bez bicia. Tak naprawdę nie wiem, bo nigdy nie zaglądałem na listy startowe kobiet.

- Czy długość nart zależy tylko od wzrostu czy waga też ma przy tym znaczenie?

Długość nie zależy od wagi. Każdy skoczek chce mieć jak najdłuższe narty, stąd trzeba było wprowadzić jakieś reguły. Myślę, że nikt nie jest na tyle lekki, żeby mieć krótsze narty. Jeśli tracisz dużo wagi to po prostu nie masz wystarczająco energii by skakać.

- Na nartach często widoczne są symbole L (left), R (right). Czym różni się prawa narta od lewej? Z daleka wyglądają identycznie.

Jeśli spróbujesz wsadzić prawy but w wiązanie lewej narty to odczujesz, że nie wchodzi on dobrze. Długość wiązania z tyłu także różni się (przynajmniej u mnie) w zależności czy jest to lewa czy prawa narta. Wiązanie mojej prawej narty jest o 2 mm dłuższe niż lewej, bo nigdy nie lecę idealnie prosto. Każdy skoczek ma nieco inne ustawienia.

- Adam Małysz po nieudanym Turnieju Czterech Skoczni zdecydował się zmienić cały sprzęt, na którym skakał dotychczas. Twoim zdaniem była to słuszna decyzja?

Myślę, że jest to dobre jeśli masz czas, by wszystko przetestować. Ale ja osobiście odradzałbym zmianę butów podczas sezonu.

- Adam to zrobił...

Tak... Buty to bardzo delikatna sprawa. Możesz zmieniać kombinezony, narty, ale nie buty. Sam zawsze próbuję zakończyć ich testowanie już w październiku i wtedy wybieram odpowiadający mi model na całą zimę. I nigdy nie zmieniam go w trakcie sezonu ! To bardzo ryzykowne.

Część 2 już wkrótce...